Ervaring Thomas Dijkstra

In de stal van Thomas Dijkstra staan de koeien rustig te vreten en liggen ze tevreden te herkauwen in de stroboxen. De Windforce ventilatoren draaien intussen op een langzaam tempo hun rondjes. Enorm warm is het op deze dag niet, maar zodra de temperatuur boven de 18 graden is slaan de ventilatoren automatisch aan. Ze zorgen ervoor dat de koeien kunnen genieten van frisse lucht en een koel stalklimaat. “De koeien doen het er goed op”, stelt Thomas tevreden. “Tijdens warme dagen zien we dat het koegedrag niet verandert en dit is een goed teken.”

In Rasquert, op het Groninger Hogeland, wordt melkveebedrijf “Kievest” sinds 1978 bewoond door de familie Dijkstra. Hier houdt Thomas Dijkstra 400 melkkoeien op zo’n 180 hectare land. Het bedrijf heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een modern omvangrijk bedrijf. Met de bouw van een ruime open stal in 2017 genieten 240 Holstein melkkoeien en droge koeien van veel ruimte en koecomfort. De oude stal fungeert als onderkomen voor de Jersey koeien. In 2021 maakte de veehouder geleidelijk de overstap naar het Jersey ras. De veestapel bestaat inmiddels voor 40% uit Jerseys. “We werken toe naar een veestapel die voor 50% uit Jerseys bestaat”, vertelt Thomas die gecharmeerd is van dit vriendelijke ras. “Ze zijn kleiner dan de Holstein koeien waardoor we naast het efficiënt produceren van melk, ook een efficiënte invulling kunnen geven aan de oude stal met verouderde afmetingen.”

Ventilatieplan op maat

Afgelopen jaar besloot de veehouder te investeren in ventilatoren bij de Holstein koeien. Ondanks de hoge open stal zag de veehouder dat de koeien last hadden van hittestress tijdens de warme zomerdagen. ‘Dit moest anders’, besloot Thomas. “Ik had al goed contact met Egbert Anne Andringa, koecomfort specialist bij Cowhouse, en samen hebben we ons gebogen over de mogelijkheden om ventilatie toe te passen in onze stal”, vertelt de veehouder die terugkijkt op een prettige samenwerking. “Egbert Anne kwam met goede ideeën die bij ons passen en dacht goed met ons mee om een passend ventilatieplan te realiseren.” Het plan is in het afgelopen jaar in twee fases uitgevoerd.

In de lente van 2023 zijn de eerste acht Windforce ventilatoren geplaatst. Bij de twee strohokken hangen elk drie ventilatoren en bij de melkrobots hangen twee ventilatoren. “Met name bij de droge koeien en afkalfkoeien wilden we de hittestress wegnemen. Daarom hebben we besloten om eerst de meest kwetsbare groepen te voorzien van ventilatoren”, geeft Thomas aan. “Met de warme lentedagen vorig jaar stonden de ventilatoren gelijk volop aan”, vertelt de veehouder die tevreden terugkijkt op het seizoen. “Sinds de ventilatoren draaien zien we dat de strohokken super droog blijven. De koeien blijven heerlijk rustig liggen in het stro en hebben zichtbaar minder last van de hitte.”

Vorig seizoen zag de veehouder een merkbaar verschil bij de melkkoeien. “Op warme dagen bleven de koeien bij de melkrobots staan waar al twee ventilatoren hingen. Hierdoor werd ons duidelijk dat de koeien het nodig hadden”, vertelt Dijkstra. “We hebben toen besloten om ook het tweede deel te realiseren. Begin dit jaar zijn nog eens tien Windforce ventilatoren geïnstalleerd waardoor ook de melkkoeien nu kunnen genieten van een frisse wind.

Inmiddels is de hele stal voorzien van ventilatoren en de veehouder is tevreden met het resultaat. “Tijdens warme periodes zien we dat de koeien nu relaxed blijven liggen, lekker staan te vreten of de melkrobot bezoeken. Kortom ze vertonen hun normale gedrag”, geeft Dijkstra aan die zag dat de koeien hiervoor in een negatieve energiebalans kwamen. “Bij warm weer bleven de koeien loom waardoor ze vaker in de boxen bleven staan en slechter gingen eten en drinken. Nu de ventilatoren draaien doen de koeien wat ze mogen doen en zien we geen verschil in gedrag op warme dagen, dit is een goed teken”, vertelt Thomas tevreden. “Je merkt aan de dieren dat ze zin hebben om te gaan liggen in de boxen. Bovendien zien we dat de voeropname en de melkproductie stabiel blijven. Dit betekent dat ze veel minder last hebben van de warmte”, concludeert Thomas.

“Ook bij de melkkoeien blijven de ligplaatsen, die voorzien zijn van stro, mooi droog en de koeien zijn merkbaar comfortabeler”, ziet Dijkstra. Uiteindelijk wordt niet alleen het welzijn van de dieren geoptimaliseerd, maar ook de productiviteit en het rendement van het melkveebedrijf.

Dwarsventilatie

Bij een temperatuur van 18 graden gaan de ventilatoren in de stal automatisch aan “Je kunt de frequentieregelaar, die met de ventilatoren communiceert, zelf instellen”, geeft de veehouder aan. “Hoe warmer het is hoe sneller de ventilatoren draaien.” In de stal in gekozen voor dwarsventilatie. “We hebben een brede 0-4-0-4-0 stal van 58 meter breed en 86 meter lang”, vertelt Thomas. “Daarnaast moest er rekening worden gehouden met de stro verdeler die door de stal loopt. In ons geval zijn de ventilatoren in dwarsopstelling geplaatst. Hierbij wordt de lucht overdwars de stal ingeblazen. Hierdoor worden de dieren niet alleen optimaal gekoeld maar is er ook voortdurend aanvoer van frisse lucht”, legt Dijkstra uit. Door de ventilatoren op een juiste manier te positioneren kun je een luchtstroom genereren en onderhouden waardoor er een stabiele en koele omgeving gecreëerd wordt.

Koecomfort voorop

Met de bouw van de nieuwe stal is er veel aandacht besteed aan koecomfort. Zo zijn er in de stal meer voerplekken dan ligplaatsen, zijn er veel waterbakken en liggen de koeien op stro. “De focusgroepen liggen in grote strohokken”, laat de veehouder zien. Ook wordt er sinds 2001 met melkrobots gemolken. In de oude stal staan vier robots en in de nieuwe stal staan nog eens vier. “We hebben vertrouwen in de techniek”, vertelt Dijkstra gedreven. Dit verklaart ook dat er op het erf één van de eerste autonome maaimachines rijdt die de koeien van vers gras voorziet. Het moderne bedrijf is klaar voor de toekomst. Hoe de komende jaren eruit gaat zien? “Het staat vooral in het teken van contineren van de bedrijfsvoering en de puntjes op de ‘i’ zetten”, besluit Thomas.

Op het Groninger Hogeland staat melkveebedrijf “Kievest”. Hier zorgt Thomas Dijkstra samen met zijn vader en parttime medewerkers voor 400 koeien en zo’n 230 stuks jongvee. De gemiddelde melkproductie ligt op 9350 kg per koe per jaar. Het bedrijf beschikt over 180 hectare land. De veestapel bestaat inmiddels uit 40% Jersey koeien en 60% Holsteins koeien.

Meer verhalen >